Nasz serwis wykorzystuje pliki cookies. Możesz je wyłączyć w ustawieniach przeglądarki. Dalsze korzystanie z witryny bez zmiany ustawień oznacza wyrażenie zgody na korzystanie z plików cookies.

rozumiem i zgadzam się
Forum WWW.TOCZEN.PL Strona Główna WWW.TOCZEN.PL
"systemic lupus erythematosus"
 
 Lupus ChatLupus chat  FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Toczeń i Zespół Nakładania

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum WWW.TOCZEN.PL Strona Główna -> Doniesienia Medyczne
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
nenya
SuperMOD
SuperMOD


Dołączył: 04 Lip 2004
Posty: 6875
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Nie Lut 13, 2005 2:21 pm    Temat postu: Toczeń i Zespół Nakładania Odpowiedz z cytatem

Toczeń i zespół nakładania

Thomas A Medsger, Jr., M.D.
Arthritis Institute
Pittsburgh, PA

Choroby tkanki łącznej:

* reumatoidalne zapalenie stawów (rzs) = rheumatoid arthritis (RA)
* toczeń rumieniowaty układowy (tru) = systemic lupus erythematosus
(SLE, lupus)
* zapalenie skórno-mięśniowe = polymyositis-dermatomyositis (PM-DM)
* twardzina, sklerodermia = systemic sclerosis (SSc, scleroderma)
* syndrom Sjogrena (SS)
* różne formy zapalenia naczyń = vasculitis

Choroby te mają pewną liczbę cech wspólnych:

1. Dotyczą częściej kobiet niż mężczyzn
2. Są często chorobami układowymi czyli mogą dotykać wielu organów wewnętrznych
3. Mogą "nakładać się" na siebie i dawać podobne objawy oraz zbliżone anormalne wyniki badań laboratoryjnych.
4. System odpornościowy funkcjonuje nieprawidłowo i jest odpowiedzialny za uszkodzenia tkanek
5. Najczęstszym celem ataku są naczynia krwionośne

Chociaż toczeń najczęściej występuje samodzielnie, wielu pacjentów cierpi jednocześnie na dolegliwości związane z innymi chorobami tkanki łącznej. Wówczas mówi się o zespole nakładania (overlap syndroms), oto kilka najlepiej poznanych kombinacji:

Toczeń i Reumatoidalne Zapalenie Stawów

Toczeń
* często ból stawów (arthralgia)
* czasami puchnięcie stawów (arthritis)
* przeważnie ból stawów bez opuchlizn lub ze sporadycznymi opuchliznami
* osoba z ostrymi bólami stawów i ich deformacją powinna być zdiagnozowana z reumatoidalno-podobnym zapaleniem stawów (rheumatoid-like arthritis).

RZS
* opuchlizny stawów we wszystkich przypadkach
* częste bóle stawów
* częściej za deformacje stawów i uszkodzenia kości odpowiedzialny jest rzs, dlatego w tych przypadkach częściej wymagane są zabiegi chirurgiczne

Leczenie
* Kiedy rzs rozwija się w przebiegu tocznia pomocne mogą być następujące środki:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (NSAIDs)
- niskie dawki kortyzonu
- leki przeciwmalaryczne hydroxychloroquine (Plaquenil, Arechina).
* Pacjenci z toczniem, którzy cierpią jednocześnie na typowy rzs leczeni są standardową kuracją, np.:
- methotrexat
- złoto
- D-penicillamin

Toczeń i Zapalenie Skórno-Mięśniowe

Toczeń
* wiele osób z toczniem ma bóle mięśni (myalgia), ale mało ma osłabienie mięśni spowodowane stanami zapalnymi (myositis).
* osłabienie mięśni na które skarżą się pacjenci z toczniem to najczęściej wynik zmęczenia lub działania leków np. wysokich dawek kortyzonu.

Zapalenie mięśni
* podstawowym problemem jest osłabienie mięsni w wyniku procesów zapalnych
* osłabienie to dotyka szczególnie:
- bioder (niemożność wstania z krzesła, wejścia po schodach)
- ramion (niezdolność do sięgnięcia czegoś z półki lub uczesania włosów)
- najczęściej nie towarzyszy temu ból lub jest on niewielki
*Osoby z zapaleniem mięśni mają również:
- powiększone poziomy kinazy kreatyniny - (CPK) substancji, pochodzącej z uszkodzonych mięśni
- anormalna aktywność elektryczna mięśni wykrywana przez elektromiogram (EMG)
- biopsja mięśni pokazuje degenerację komórek mięśniowych i ich stan zapalny.

Leczenie
* najczęściej zalecany jest prednison albo inne pochodne kortyzonu
* mogą być stosowane z lekami immunosupresyjnymi
* kortyzon, w wysokich dawkach może sam powodować osłabienie mięśni, bardzo podobne do objawów zapalenia mięśniowego, lecz stan ten spowodowany steroidami nie wykazuje podwyższenia CPK, EMG a biopsja mięśni nie wskazuje na stan zapalny, poza tym ustąpienie objawów następuje samoczynnie po zmniejszeniu dawki leku.


Toczeń i Twardzina

Toczeń
* Rozmaitość wysypek skórnych obserwowanych w toczniu wynika gównie z procesów zapalnych niż z włóknienia, objawy są ograniczone do odkrytych powierzchni skóry:
- wysypka na twarzy w kształcie motyla
- reakcja na promienie słoneczne (wysypka, pokrzywka albo pęcherze)
* Wyjątkiem jest toczeń krążkowy (discoid) lub skórny (cutaneous), który przypomina plamy. placki lub łaty wysypki głównie na obszarach odsłoniętej skóry (twarzy, uszu, kończyn), które ulegają bliznowaceniu i zmianom pigmentacji. Zmiany te są jednak różne od objawów twardziny i powinny być łatwo rozpoznane przez lekarza.

Twardzina
* Oznaka twardziny to pogrubiona skóra
* Zmiany t powodowane są przez nadmierną i niekontrolowaną produkcję kolagenu
* Twardzina dotyka przede wszystkim palców, ale również:
- rąk
- przedramion
- stóp
- twarzy
* Jeśli włóknienie się rozprzestrzenia, może zaatakować:
- ramiona
- uda
- klatkę piersiową
- brzuch
* Inne cechy częściej występujące w twardzinie niż w toczniu to:
- włóknienie płuc
- trudności w przełykaniu
- refluks żołądkowy: zgaga, niestrawność
- deformacje palców i dłoni z powodu kombinacji pogrubiania skóry, zapalenia stawów, zapalenia i bliznowacenia ścięgien, co ogranicza ruch palców.
- objaw Raynauda: sinienie palców, zdarza się w 95 % chorych na twardzinę i 40 % chorych na toczeń

Leczenie
* sposób leczenia twardziny jest zupełnie inny niż w przypadku tocznia, typ kuracji powinien być zindywidualizowany z uwagi na problemy i objawy które mogą być różne u każdego pacjenta

Mieszana Choroba Tkanki Łącznej

* Czasami zdarza się współwystępowanie objawów charakterystycznych dla trzech różnych chorób tkanki łącznej
1. tocznia
2. zapalenia skórno-mięśniowego
3. twardziny
* w danym czasie kombinacja dolegliwości u pacjenta może zmieniać się w szerokim zakresie, począwszy od ustania wszystkich symptomów do występowania cech typowych dla jednej, dwóch lub wszystkich trzech chorób jednocześnie.
* Chorzy często (ale nie zawsze) mają jeden określony typ przeciwciał (anty U1RNP) lecz bez pozostałych charakterystycznych dla SLE, SSc, albo PM-DM.
* Czy jest to całkowicie oddzielna choroba, czy tylko sytuacja w której chory cierpi na 3 różne choroby pozostaje jeszcze niewyjaśniona.
*Leczenie powinno zostać zindywidualizowane z uwagi na problemy i objawy które mogą być różne u każdego pacjenta, lub różne w różnych okresach życia.

Syndrom Sjogrena i Toczeń

Syndrom Sjogrena
* Symptomy spowodowane są przez akumulację komórek systemu odpornościowego (limfocytów) -w- i -wokół- gruczołów produkujących ślinę i łzy, przeszkadza to w prawidłowym funkcjonowaniu tych gruczołów i zaburza produkcję śliny i łez, a to z kolei osłabia mechanizmy ochronne oczu i jamy ustnej
* Stany zapalne i wrzody rogówki, jak również infekcje grzybicze jamy ustnej występują wówczas ze zwiększona częstotliwością
* obecnie syndrom Sjogrena uznawany jest za osobną chorobę tkanki łącznej

Syndrom Sjogrena zdarza się również u chorych na toczeń:
* wiąże się ze zwiększoną wrażliwością na promienie słoneczne i występowaniem typowych dla sjogrena przeciwciał anty - SSA i anty SSB
* kobiety z przeciwciałami anty SSA narażone są na większe ryzyko urodzenia dzieci z toczniem noworodkowym.

Leczenia syndromu Sjogrena:
- sztuczne łzy (zwykle zadowalające)
- sztuczna ślina ( najczęściej niezadowalająca)
- ślinotwórcze (pilocarpine, Salagen)
- hydroxychloroquin (Plaquenil, Arechina).

Częstość występowania zespołu nakładania
Większość ludzi z toczniem cierpi tylko na tą chorobę, 5-30 % pacjentów skarży się na zespół nakładania. Prawdopodobieństwo wystąpienia zespołu nakładania u chorych na toczeń wynosi średnio 15 % i rozkłada się:

RZS 1%
Zapalenie skórno-mięśniowe 2%
Mieszana Choroba Tkanki Łącznej 3%
Twardzina 4%
Syndrom Sjogrena 5%

Dziedziczność
W mniej niż 10 % przypadków chory na toczeń ma w bliskiej rodzinie kogoś chorego na tą samą chorobę (rodzic, dziecko, brat, albo siostra), jednak często mają dalszych krewnych (dziadka, ciocie/wujków, kuzynów) cierpiących na inną chorobę tkanki łącznej, co zwiększa prawdopodobieństwo że dziedziczność łączy wszystkie choroby tej grupy.

źródło:

http://www.lupus.org/education/brochures/connective.html


Ostatnio zmieniony przez nenya dnia Nie Wrz 03, 2006 11:42 am, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
mamuska
Gość





PostWysłany: Pon Lut 14, 2005 12:57 am    Temat postu: toczeń,zespół nakładania Odpowiedz z cytatem

Nenya,ja sobie na podstawie różnych zródeł a szczególnie MSD MANUAL doszłam do wniosków podobnych do tych,które opisujesz w tym temacie.Moja Babcia-RZS,Mama-choroba Basedowa,ja-rozszczep kręgosłupa?i prawdopodobnie choroba tarczycy typu autoimmunologicznego/diagnoza endokrynologa/,mój brat zmarł w wieku 44lat na rozwarstwienie aorty,występujący często w zespole Morgana/choroba autoimmunolog./,moja córka-SLE.Chyba jednak coś w tym jednak jest ale co?Skłonność???Jak ją wykryć i jeszcze przekonać lekarzy,żeby zechcieli popatrzeć na pewne objawy chorób w takiej rodzinie bardziej kompleksowo/myślę o mojej bratanicy z której już zrobiono osobę raczej hipochondryczną,nadwrażliwą itp.Ma silną depresję/potw.przez psychiatrę/ale moje sugestie,prawdopodobnie ze strachu przed ujawnieniem konkretnej choroby,są iggnorowane zarówno przez rodzinę jak i znajomych lekarzy.DziękiBogu,są ludzie tacy jak TY,inteligentni,myślący,otwarci-w dodatku chcący się dzielić wiedzą,którą zdobywasz wkładając w to czas i umiejętności językowe,nie tylko na poziomie b.dobrym ale specjalistyczne!Jestem Ci b.wdzięczna,bo bałam się już,że mam obsesję na ten temat!mamuśka.
Powrót do góry
nenya
SuperMOD
SuperMOD


Dołączył: 04 Lip 2004
Posty: 6875
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Nie Wrz 03, 2006 11:27 am    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

dobre zestawienie wiadmości i zespołach nakładania, tym razem polskich autorów:

ZESPOŁY NAKŁADANIA UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ

Doc. dr hab. n. med. Wanda Szymańska-Jagiełło
Klinika Reumatologii Wieku Rozwojowego
Instytutu Reumatologicznego w Warszawie


Układowe choroby tkanki łącznej
(uchtł, ang. connective tissue disease - CTDs, tzw. kolagenozy - nazwa już o znaczeniu historycznym) mają wiele wspólnych cech klinicznych, serologicznych i morfologicznych, charakteryzują się też dużą różnorodnością i zmiennością obrazu klinicznego oraz występowaniem postaci klinicznych (ang. subsets) niekiedy skrajnie różniących się przebiegiem i rokowaniem.

Z szerokiego kręgu "kolagenoz" wyodrębniane są poszczególne jednostki chorobowe, jeżeli spełniają ustalone dla nich kryteria diagnostyczne. Zespół objawów klinicznych i zaburzeń immunologicznych charakterystyczny dla poszczególnych zdefiniowanych chorób układowych tkanki łącznej (ang. defined CTDs) może występować w różnym czasie w ciągu miesięcy, a nawet lat choroby, stwarzając trudności diagnostyczne i będąc niekiedy powodem zmiany początkowego rozpoznania.

Rozpoznanie ustalane jest głównie na podstawie obrazu klinicznego i szczegółowo zebranego wywiadu. Badania laboratoryjne (w większości nieswoiste) mogą potwierdzać rozpoznanie, ale rzadko dostarczają gotowych rozpoznań. Dobra znajomość kryteriów diagnostycznych ułatwia różnicowanie z chorobami spoza kręgu chorób reumatycznych, jak również diagnostykę różnicową wśród zapalnych układowych chorób tkanki łącznej.

Zespoły nakładania (ang. overlap syndromes) rozpoznajemy, gdy występują objawy spełniające kryteria diagnostyczne więcej niż jednej uchtł. Mogą one występować jednocześnie lub w różnych okresach czasu u tego samego chorego. Zespoły nakładania występują pod różnymi nazwami np. współistnienie twardziny układowej (tu) i zapalenia wielomięśniowego (polymyositis - PM) i/lub skórno-mięśniowego (dermatomyositis - DM) jako sclerodermatomyositis (1), reumatoidalnego zapalenia stawów (rzs) i tocznia rumieniowatego układowego (tru) jako "Rhupus" (2).
Zespoły nakładania najczęściej wymieniane u dorosłych chorych to: rzs + tru, rzs + tu, tru + PM i/lub DM (3, 4, 5), ponadto możliwe jest występowanie zespołu Sjogrena ze wszystkimi chorobami tkanki łącznej (6).
Szczególnymi zespołami nakładania z charakterystycznymi markerami serologicznymi są: scleromyositis i mieszana choroba tkanki łącznej.

Piśmiennictwo:
Clark JA, Winkelmann RK, Ward LE. Serologic alternations in scleroderma and sclerodermatomyositis. Mayo Clinic Proc 1971, 46: 104.
Panush RS, Edwards L, Longley S i wsp. "Rhupus" syndrome. Arch Intern Medicine 1999, 148: 1633-1636.
Jabłońska S, Chorzelski T. Zespoły nakładania, W: Jabłoń-ska S, Chorzelski T (red). Choroby skórne. PZWL, Warszawa 1994: 231-233.
Pokrzywnicka-Gajek I, Chwalińska-Sadowska H. Mieszana choroba tkanki łącznej i inne zespoły nakładania, W: Chwalińska-Sadowska H (red). Reumatologia kliniczna, CMKP, Warszawa 1995: 110-112.
Zimmermann-Górska I. Mieszana choroba tkanki łącznej i zespoły nakładania. W: Mackiewicz S, Zimmermann-Górska I (red). Reumatologia, PZWL, Warszawa 1995: 176-180.
Jagiełło P. Zespół Sjšgrena. W: Chwalińska-Sadowska H (red). Reumatologia kliniczna, CMKP, Warszawa 1995: 113-118.


SCLEROMYOSITIS

Definicja


Scleromyositis jest zespołem nakładania (overlap syndrome) cech twardziny układowej (t.u., systemic sclerosis-SSc) i zapalenia wielomięśniowego (polymyositis - PM) lub skórno-mięśniowego (dermatomyositis - DM), którego markerem immunologicznym jest przeciwciało PM-Scl.
W piśmiennictwie są nieliczne doniesienia o scleromyositis u dorosłych (1, 2, 3), a do 1990 roku nie było doniesień o tym zespole u dzieci. W 1991 roku opublikowaliśmy pierwsze doniesienie o scleromyositis u dzieci w wyniku współpracy z Kliniką Dermatologii Akademii Medycznej w Warszawie (4). W następnych latach doniesienia dotyczyły obserwacji klinicznych i badań immunogenetycznych dzieci leczonych w Klinice Reumatologii Wieku Rozwojowe-go Instytutu Reumatologicznego w Warszawie (5-8 ) i pojedyńczych chorych z ośrodków zagranicznych (2, 9).
Etiologia scleromyositis jest nieznana, podobnie jak i innych zapalnych układowych chorób tkanki łącznej.

Istnieje silny, choć nie wyłączny związek (u 75-100% chorych) z antygenami HLA DR3 (1, 2, 3, 8 ). U dzieci chorych na scleromyositis wykazano (8 ) wysoce istotnie częstszą obecność alleli kodujących HLA DR3 (81,3% vs 20,8%; RR=16,4; p<0,0001) w porównaniu z grupą kontrolną (158 osób zdrowych populacji polskiej).

Immunologicznym markerem scleromyositis jest przeciwciało PM-Scl obecne w surowicy wszystkich chorych. Jest ono jednym z przeciwciał przeciwjąderkowych wykrywanych metodą immunofluorescencji pośredniej (charakterystyczny jąderkowy homogenny typ świecenia na komórkach Hep-2) i podwójnej immunodyfuzji, a ostatnio też metodą immunoenzymatyczną (ELISA) i metodą weryfikującą Western-blotting. Antygen indukujący wytwarzanie tych przeciwciał jest kompleksem o wielu podjednostkach, złożonym z co najmniej 11 białek, przy czym za główny antygen uznaje się białko 100 kd (cyt. wg 10).

Obraz kliniczny

Obraz kliniczny scleromyositis łączy w sobie cechy twardziny i poly/dermatomyositis występujące w różnej kolejności, różnie nasilone u poszczególnych chorych, a nawet u tego samego chorego w różnych okresach choroby.
Z własnych wieloletnich obserwacji dzieci chorych na scleromyositis wynika, że zespół ten występuje częściej u dziewcząt niż u chłopców (jak 3:1). Wiek dzieci w okresie zachorowania waha się od 4 do 15 lat (średnio 9,0 lat).
Początek choroby jest skryty lub podostry i tylko sporadycznie z wyraźnymi objawami ogólnymi (gorączka, osłabienie, spadek masy ciała) i podwyższonymi wskaźnikami laboratoryjnymi ostrego procesu zapalnego.

W pierwszym roku choroby występują:

Artralgie (u 61% chorych), u części z nich z ograniczeniem ruchomości i przykurczami stawów, zwłaszcza palców rąk, niekiedy z przelotnymi obrzękami i słabo nasilonymi objawami zapalenia stawów.
Myalgie (u 31%), osłabienie siły mięśniowej i/lub zaniki mięśniowe, zwłaszcza pasa barkowego i biodrowego.
Zmiany skórne - dyskretne objawy twardziny (u 48%) palców rąk (sclerodaktylia), rzadziej części dystalnych kończyn i/lub twarzy oraz objawy typu dermatomyositis (heliotropowy rumień powiek, objaw Gottrona - u 70%).

Objaw Raynauda (u 35% dzieci) zwykle nie poprzedza wystąpienia innych zmian chorobowych i towarzyszą mu bóle stawów i/lub bóle mięśniowe. W kapilaroskopii często obok pętli Raynauda stwierdza się zmiany charakterystyczne dla dermatomyositis (pętle drzewkowate, widoczny splot podbrodawkowaty i czasami wybroczyny).
W przebiegu choroby objawy Raynauda występowały u większości (u 67%) dzieci, ale na ogół nie dominowały w obrazie klinicznym.
Wapnica (calcinosis) tkanek miękkich ujawniła się u kilkorga dzieci w okresie od 2. do 7. roku od zachorowania, przy czym najczęściej była ograniczona do okolicy pojedynczych stawów, tylko u jednego dziecka uogólniona dotycząca kończyn z rozległą kamicą nerkową.
Zmiany narządowe, zwłaszcza zmiany w płucach mogą występować jak w twardzinie układowej, ale zwykle są mniej nasilone, najczęściej są to odchylenia w badaniach czynnościowych płuc (niewielkie zmiany typu restrykcyjnego). Na ogół nie stwierdza się zajęcia nerek i zmian neurologicznych, u pojedynczych chorych stwierdzano dysfunkcję przełyku.

Badania dodatkowe

Wskaźniki laboratoryjne ostrego procesu zapalnego w scleromyositis mogą być prawidłowe, u ok. 1/3 chorych okresowo miernie podwyższone, natomiast u większości stwierdza się wyraźny wzrost poziomu gamma-globulin. Zwiększona aktywność enzymów mięśniowych występuje tylko przejściowo u ok. połowy chorych.
Czynnik reumatoidalny (RF) klasy IgM wykrywa się w surowicy u 1/3 dzieci, przy czym może on występować tylko okresowo.
Przeciwciało PM-Scl - marker immunologiczny scleromyositis stwierdza się u wszystkich chorych, nawet po wielu latach od zachorowania, w okresie wyraźnej poprawy klinicznej, a nawet kilkuletniej remisji.
U chorych z obecnością przeciwciał PM-Scl zwykle nie występują inne przeciwciała przeciwjądrowe.
Zmiany radiologiczne w układzie kostno-stawowym - osteoporoza okołostawowa, rzadziej uogólniona, niekiedy pojedyncze geody i nadżerki, częściej zanik guzowatości paznokciowych (acroosteoliza).

Rozpoznanie, przebieg choroby i rokowanie

Dotychczas nie ma ustalonych kryteriów klasyfikacyjnych scleromyositis. Zespół ten charakteryzuje się dużą zmiennością obrazu klinicznego, co stwarza trudności diagnostyczne, zwłaszcza we wczesnym okresie choroby. U dzieci ustalenie rozpoznania jest szczególnie trudne, ponieważ twardzina układowa i polymyositis/dermatomyositis mogą u nich przebiegać nietypowo i znacznie różnić się od postaci klinicznych obserwowanych u dorosłych. U dzieci chorych na scleromyositis początkowo najczęściej rozpoznawane jest idiopatyczne zapalenie stawów, następnie t.u. lub DM/PM bądź niezróżnicowana choroba tkanki łącznej.
O rozpoznaniu scleromyositis przesądza obecność w surowicy przeciwciał PM-Scl. Obraz kapilaroskopowy, chociaż nieswoisty może być pomocny przy ustalaniu rozpoznania, jak i w śledzeniu dynamiki zmian naczyniowych.

Przebieg scleromyositis u dzieci jest względnie łagodny, wolno postępujący lub stacjonarny. U większości (u ok. 60% leczonych chorych) uzyskuje się wyraźną poprawę lub remisję. U ok. 1/4 chorych (po średnio 7 latach obserwacji) nadal jest czynny proces chorobowy, a rokowanie niepewne ze względu na zaawansowane zmiany naczyniowe i/lub zmiany w płucach, uogólnioną wapnicę, bądź zmiany w narządzie ruchu (ograniczenie ruchomości, przykurcze, podwichnięcia stawów, duże zaniki mięśniowe, u pojedynczych chorych utrwalone przykurcze palców zaburzają funkcję rąk). Zaawansowane zmiany w narządzie ruchu stwierdza się zwykle u dzieci, u których nie było wczesnego rozpoznania, bądź stosowano niewłaściwe leczenie (farmakoterapia bez jednoczesnej rehabilitacji).

Leczenie
Rozpoznanie scleromyositis jest wskazaniem do leczenia glikokortykosteroidami (gk).
Prednison (Encorton ok. 0,5 mg/kg mc/dz, w dawce stopniowo zmniejszanej, do dawki podtrzymującej 5-10 mg/dz. W okresie zmniejszania dawki gk lub po ich odstawieniu niekiedy obserwuje się zaostrzenie lub nawrót objawów chorobowych. Wówczas stosowane są pojedyncze iniekcje domięśniowe synactenu depo lub gk-depo (np.depomedrol, diprophos) bądź okresowo niesteroidowe leki przeciwzapalne.
W zależności od dominujących objawów klinicznych i wyników badań dodatkowych u dzieci chorych na scleromyositis oprócz gk najczęściej stosowane są:
pochodne chinoliny (chlorochina - prep. Arechin lub hydroksychlorochina - prep. Plaquenil, w dawce 5 mg/kg/dobę w 1 dawce wieczorem),
preparat Piascledine (w dawce 300 mg/dz. lub co 2 dni, przez wiele miesięcy),
leki rozszerzające naczynia i poprawiające ukrwienie tkanek (np. pentoxifylline - prep., Polfilin tabl. 100 mg i prol. 400 mg)
zespół witamin (vit E, B6, PP, C)
Niekiedy stosowane są:
D-penicylamina we wczesnym okresie choroby (w dawkach stopniowo wzrastających od 125 do 500-750 mg/dz. przez długi okres - ponad rok) i/lub
Metotrexat (w dawce 10 mg/m2 powierzchni ciała 1 x w tygodniu - nie przekraczając dawki 20 mg/tyg.)

Chorzy na scleromyositis na ogół nie wymagają tak intensywnego leczenia jak chorzy na t.u. i DM/PM, ale podobnie jak u tych chorych konieczne jest od wczesnych okresów choroby systematyczne, odpowiednio dobrane i dawkowane leczenie usprawniające narząd ruchu (kinezy-, fizyko- i balneoterapia, niekiedy laseroterapia).

Wnioski

Scleromyositis spośród układowych chorób tkanki łącznej wyodrębniają charakterystyczne cechy kliniczne, immunologiczne i genetyczne
immunologiczny marker przeciwciało PM-Scl ma podstawowe znaczenie przy rozpoznawaniu scleromyositis i w diagnostyce różnicowej, natomiast nie jest wykładnikiem aktywności choroby i nie ma znaczenia prognostycznego
przebieg choroby jest zmienny, przewlekły i raczej łagodny, na ogół bez progresji do ciężkiego uszkodzenia narządów wewnętrznych w wieku rozwojowym.

Piśmiennictwo:
Marguerie C, Bunn CC, Copier J i wsp. The clinical and immunogenetic features of patients with autoantibodies to the nucleolar antigen PM-Scl. Medicine (Baltimore) 1992, 71: 327-336.
Oddis CV, Okano Y, Rudert WA i wsp. Serum autoantibody to the nucleolar antigen PM-Scl. Clinical and immunogenetic associations. Arthritis Rheum 1992, 35: 1211-1217.
Jabłońska S, Błaszczyk M. Scleromyositis: a scleroderma/polymyositis overlap syndrome. Clin Rheumatol 1998, 17: 465-467.
Błaszczyk M, Jabłońska S, Szymańska-Jagiełło W i wsp. Childhood scleromyositis: an overlap syndrome associated with PM-Scl antibody. Ped Dermatology 1991, 8: 1-8.
Szymańska-Jagiełło W. Scleromyositis. W: Rostropowicz-Denisiewicz K (red) Zarys reumatologii wieku rozwojowego. Warszawa, CMKP 1994, 170-173.
Kwiatkowska M, Szymańska-Jagiełło W. Scleromyositis u dzieci - opis przypadku. Ped Pol 1994, 12, 1057-1060.
Szymańska-Jagiełło W, Kwiatkowska M. Scleromyositis u dzieci. Reumatologia 1996, 34: 710-711.
Musiej-Nowakowska E, Szymańska-Jagiełło W, Kwiatkowska M i wsp. Przydatność oznaczenia HLA DR w chorobach układowych tkanki łącznej u dzieci. Reumatologia 2000, 38: 206.
Garcia-Patos V, Bartralot R, Fonollosa V i wsp. Childhood sclerodermatomyositis: report of case with the anti-PM-Scl antibody and mechanicŐs hands. Br J Dermatol 1996, 135: 613-616.
Targoff IN. Autoprzeciwciała swoiste i skojarzone z zapaleniem mięśni. Curr Opin Rheumatol 2001, 1: 16-22.


MIESZANA CHOROBA TKANKI ŁĄCZNEJ

Definicja

Mieszana choroba tkanki łącznej (mixed connective tissue disease - MCTD) jest szczególnym zespołem nakładania objawów tocznia rumieniowatego układowego (t.r.u.), twardziny układowej (t.u.), zapalenia wielomięśniowego i/lub skórnomięśniowego (PM i/lub DM) z markerem serologicznym - obecnym w surowicy przeciwciałem przeciw rybonukleoproteinie (RNP).
Sharp i wsp. w 1972 r. (1) opisali ten zespół jako odrębną reumatyczną chorobę, określaną następnie też jako zespół Sharpa.
Kwestia czy MCTD jest odrębną jednostką wśród układowych chorób tkanki łącznej jest kontrowersyjna, chociaż większość badaczy uznaje jej odrębność i podkreśla charakterystyczne, wyróżniające cechy kliniczne, serologiczne i immunogenetyczne.

W piśmiennictwie w latach 1972-1992 były nieliczne i najczęściej kazuistyczne doniesienia o MCTD u dzieci z mniej optymistyczną prognozą niż to było początkowo opisywane u dorosłych chorych. W ostatnich latach jest kilka publikacji obejmujących większą liczbę dzieci chorych na MCTD i z dłuższym okresem ich obserwacji (2-7).
W patogenezie chorób autoimmunologicznych, do których należą choroby układowe tkanki łącznej i zespoły ich nakładania, rozważana jest rola czynników genetycznych. Badania immunogenetyczne chorych na MCTD wykazały u dorosłych pacjentów najczęstsze występowanie antygenu HLA-DR4 i/lub HLA-DR2 oraz u wszystkich dzieci z przeciwciałami anty-U1-70kDa antygenu HLA-DR4 lub HLA-DR2 (cyt. wg 8 ).

Badania genetyczne dzieci chorych na MCTD leczonych w Klinice Reumatologii Wieku Rozwojowego IR wskazują na znamiennie częstsze występowanie u nich alleli kodujących HLA-DR4 w porównaniu z grupą kontrolną osób zdrowych - 61% vs 19%; RR=6,6, p<0,0001 (7). Częstość występowania MCTD nie jest dokładnie znana, na ogół uważa się, że występuje częściej lub z podobną częstością jak t.u. i PM, a mniej często niż t.r.u.

Kryteria diagnostyczne dla MCTD dotychczas są nie ujednolicone, a współistnienie kilku zestawów takich kryteriów wskazuje jak trudno jest dać precyzyjną definicję tej choroby. Kryteria diagnostyczne Sharpa (amerykańskie), Alarcon-Segovia (meksykańskie) i Kasukawa (japońskie) są zaakceptowane i ogólnie stosowane w międzynarodowych publikacjach. Kryteria Kahna (francuskie) mniej rozpowszechnione są podobne do kryteriów Alarcon-Segovia (cyt. wg 9). Do rozpoznawania MCTD u dzieci najbardziej przydatne i najczęściej stosowane są kryteria Kasukawa.

We wszystkich kryteriach diagnostycznych MCTD wymagana jest obecność w surowicy przeciwciał anty-U1 RNP. Przeciwciała te stwierdzane u wszystkich chorych często w wysokich mianach, nie zawsze są obecne od początku choroby, miana ich mogą ulegać wahaniom, utrzymują się w okresie aktywności choroby, a często i w okresach klinicznej remisji, ale też w okresach poprawy mogą występować w niższych mianach, bądź znikać całkowicie.

Przeciwciała przeciw jądrowej rybonukleoproteinie (nuclear ribonucleoprotein - nRNP) wykrywane metodą pośredniej immunofluorescencji (substraty antygenowe-tkankowe i komórki HEp 2) dają plamisty (ziarnisty) typ świecenia, a metoda podwójnej immunodyfuzji potwierdza ich przynależność do przeciwciał przeciwrozpuszczalnym antygenom jądrowym (extractable nuclear antigens- ENA). Do precyzyjniejszej identyfikacji poszczególnych autoprzeciwciał stosuje się metodę immunoenzymatyczną (ELISA) i jej modyfikacje - testy "przeglądowe" (screening tests) oraz metodę Western-blotting, która pozwala na uzyskanie dodatkowych danych molekularnych charakterystycznych dla poszczególnych antygenów (np. ciężar cząsteczkowy antygenów i skład subfrakcji). Antygen RNP należy do grupy małocząsteczkowych rybonukleoprotein (small nuclear ribonecleoprotein - snRNP), zawierających niskocząsteczkowy RNA o dużej zawartości urydyny (U-RNA) i różne białka (ciężar cząsteczkowy 9-70 kDa). Komponenty RNA oznaczone są jako U1 do U6. Każda cząsteczka U-nRNP, poza komponentą RNA zawiera różne proteiny rdzenia. U1 nRNP zawiera specyficzne proteiny 70K, A, C. Przeciwciało RNP jest niejednorodne skierowane przeciw różnym epitopom, z których najważniejszy ma masę cząsteczkową 70 kDa (dawniej określane jako 68 kDa). Metodą immunoblotting wykazano 2 odrębne typy anty-RNP surowic: 1/ "full spectrum" reagującą z 70K, A, C i B-B polypeptydami oraz 2/ "partially reactive" reagującą z różnymi kombinacjami tych polypeptydów, lecz nie ze wszystkimi czterema. Surowice anty-RNP o "full spectrum" bez obecności w niej przeciwciał Sm (charakterystycznych dla t.r.u.) stwierdza się tylko u chorych na MCTD, co podtrzymuje pogląd, że jest to odrębna jednostka chorobowa związana ze specyficznym markerem serologicznym (10).

Obraz kliniczny

Mieszaną chorobę tkanki łącznej u dzieci charakteryzuje duża różnorodność i zmienność obrazu klinicznego w okresie początkowym i w dalszym przebiegu (2-6).
Płeć - dziewczynki chorują znacznie (5-8-krotnie) częściej niż chłopcy.
Wiek dzieci w okresie zachorowania waha się od 4 do 15 lat (średnio 11-12 lat).

Początek choroby

Początek choroby u ok. 1/3 dzieci jest z gorączką, ogólnym osłabieniem, z powiększeniem węzłów chłonnych. Do najczęściej występujących objawów należą:
- objaw Raynauda (u 50-80% chorych) o różnym nasileniu,
- obrzęk palców "kiełbaskowate palce" i/lub rąk (u 40-50%),
zmiany stawowo-mięśniowe (u 70-80% chorych), arthritis/ /artralgie niekiedy z towarzyszącą sztywnością poranną, myalgie, osłabienie siły mięśniowej i niekiedy zaniki mięśni,
zmiany skórne typu t.r.u. i/lub DM, rzadziej typu t.u. w obrębie rąk i twarzy.
Niektóre z tych objawów mogą być nieznacznie nasilone i bez wnikliwie zebranego wywiadu i szczegółowego badania fizykalnego przeoczone.
Zmiany narządowe (płuca, serce, przełyk) bez wykonania badań specjalistycznych są na ogół nierozpoznawane.
W początkowym okresie choroby najczęściej rozpoznawane jest młodzieńcze zapalenie stawów, zespół Raynauda, niezróżnicowana choroba tkanki łącznej, sporadycznie t.u., t.r.u. czy PM/DM.
Czas trwania choroby do ustalenia rozpoznania MCTD waha się od 1 do 8 lat (średnio 2-3 lata).

Przebieg choroby

Przebieg choroby u dzieci może być łagodny jak i ciężki, zwykle trudny do przewidzenia. W miarę rozwoju choroby mogą stopniowo, bez jakiejś szczególnej kolejności dołączać się inne cechy MCTD rozszerzając i tak różnorodne, szerokie spektrum choroby. Jest też tendencja do zmniejszania się, nasilenia lub ustępowania objawów ogólnych, zmian skórnych typu t.r.u. i DM, zmian typu PM oraz zapalenia błon surowiczych (pericarditis, pleuritis), prawdopodobnie w odpowiedzi na stosowane leczenie glikokortykoidami, natomiast utrzymywania się lub narastania zmian twardzinowych (sklerodaktylia, obrzęk i zaznaczona maskowatość lub nieznaczne stwardnienie skóry twarzy, zaburzenia perystaltyki przełyku) co daje obraz kliniczny bardziej z kręgu twardziny. U części chorych dominują zmiany stawowe i zespół Raynauda.

Zmiany w narządzie ruchu (mięśniowo-stawowe) występują u wszystkich chorych. Zapalenie stawów może wyprzedzać inne nakładające się objawy MCTD. Objawy zapalenia stawów (ból, obrzęk, wysięk) kilku lub wielu symetrycznych stawów mogą być nieznacznie nasilone. Bolesność stawów jest niewielka, częściej występuje obrzęk i u większości chorych ograniczenie ruchomości czasami z tendencją do przykurczów zgięciowych i zaburzenia funkcji stawów, zwłaszcza stawów rąk, niekiedy ze zmianami destrukcyjnymi (chrząstki i nadżerkami kostnymi), częściej z osteoporozą, a u ok. 50% chorych bez zmian radiologicznych co wskazuje, że stwierdzane u nich zaburzenia mogą być spowodowane zmianami w tkankach okołostawowych. Sztywność poranna występuje u ponad połowy chorych, zwykle jest krótkotrwała (ok. 30 minut), o nieznacznym nasileniu. Objawy tenosynovitis, zwłaszcza po stronie grzbietowej nadgarstków oraz guzki podskórne stwierdza się u części chorych. Martwica aseptyczna (osteonecrosis), zwłaszcza głowy udowej występująca u pojedynczych chorych, może znacznie ograniczać aktywność chorych i stwarzać konieczność leczenia operacyjnego (endoprotezy stawów biodrowych). Zaburzenia funkcji i zniekształcenia w obrębie rąk są bardziej związane ze zmianami twardzinowymi i okołostawowymi niż ze zmianami zapalnymi stawów, które zwykle mają łagodny charakter. Wydolność czynnościowa dzieci po wielu latach choroby jest dobra (grupa I lub II i tylko pojedynczych chorych grupa III wg Steinbrockera i wsp.).

Objaw Raynauda jest jednym z najbardziej typowych klinicznych objawów MCTD, często występuje już od początku choroby i prawie u wszystkich chorych w dalszym jej przebiegu, ale na ogół jest mniej intensywny niż w t.u.

Zmiany narządowe są przeważnie skąpoobjawowe.

Zmiany w sercu (peri-, myocarditis, kardiomyopatia, zaburzenia rytmu, cor pulmonale). Zmiany w nerkach (błoniaste lub rozplemowe kłębuszkowe zapalenie nerek), mogą prowadzić do ich niewydolności i wymagają niekiedy hemodializ, były początkowo (w latach 1972-1992) często wymieniane w kazuistycznych doniesieniach o dzieciach chorych na MCTD. W późniejszych doniesieniach zmiany w sercu są opisywane u ok. 20% chorych i tylko sporadycznie zmiany w nerkach.
Zmiany w płucach (u 30-50%) wykrywane najczęściej w badaniach czynnościowych płuc (zaburzenia restrykcyjne, zwykle bez cech nadciśnienia płucnego), rzadziej (u ok. 10-20%) jako zapalenie opłucnej i/lub zmiany śródmiąższowe.

Zmiany w przewodzie pokarmowym najczęściej u dzieci przebiegają bezobjawowo, ale zaburzenia perystaltyki przełyku stwierdzane są u większości badanych chorych, znacznie rzadziej zmiany w innych odcinkach przewodu pokarmowego.

Zmiany w układzie nerwowym to najczęściej nawracające bóle głowy typu migreny, sporadycznie encephalopatia i aseptyczne zapalenie opon mózgowych, oraz objawy neuropsychiatryczne.

Uogólnione zmiany w naczyniach (vasculopatia) zarówno małych jak i średnich są charakterystyczną cechą MCTD.
W przebiegu choroby, niekiedy po wielu latach, część dzieci chorych na MCTD spełnia kryteria diagnostyczne dla t.r.u. lub t.u., przy czym nadal mają serologiczne i immunogenetyczne cechy MCTD (8 ). Nie upoważnia to do zmiany dotychczasowego rozpoznania, ponieważ kryteria Kasukawy według których rozpoznaje się MCTD u dzieci nie wykluczają chorych, którzy spełniają kryteria dla innych zróżnicowanych chorób tkanki łącznej (t.r.u., t.u., PM/DM czy przewlekłego zapalenia stawów). W założeniu tych kryteriów do rozpoznawania MCTD (tab. 1), poza obecnością wspólnych objawów (zesp. Raynauda i/lub obrzęk rąk/palców) i przeciwciał anti-RNP, konieczna jest obecność nakładających się objawów z 2 lub 3 ww. zróżnicowanych chorób tkanki łącznej.

W rozpoznaniu różnicowym należy też uwzględniać, że: t.u. różni się niewystępowaniem w jej przebiegu objawów t.r.u., natomiast t.r.u. niewystępowaniem zmian typu t.u., oraz częstymi zmianami w nerkach i charakterystycznymi zjawiskami immunologicznymi.


Badania dodatkowe

Wskaźniki ostrej fazy zapalnej u ponad połowy chorych są miernie podwyższone.
Hypergammaglobulinemia występuje u większości chorych zarówno na początku jak i w dalszym przebiegu choroby.
Na wyniki badań laboratoryjnych, zwłaszcza hematologicznych i enzymatycznych rzutują nakładające się cechy poszczególnych "kolagenoz".
Zaburzenia hematologiczne: leukopenia (u 20-40% chorych) u większości z limfocytopenią, tromocytopenia (u 11-23%), anemia (u 20-60%) niewielkiego stopnia i najczęściej niedobarwliwa, sporadycznie anemia hemolityczna.
Zwiększona aktywność enzymów mięśniowych (AspAT, CPK, LDH) występuje z różną częstością i zwykle tylko okresowo.
Hypokomplementemia (u 13-29%) zwykle nieznacznie nasilona.
Przeciwciała przeciwjądrowe (ANA) stwierdza się w surowicy krwi u wszystkich chorych w wysokim mianie i plamistym typie świecenia (w met. immunofluorescencji,) a obecność przeciwciał RNP (met. immunodyfuzji, ELISA, czy immunoblotting), zwykle bez obecności innych autoprzeciwciał. Przeciwciała anti-ds DNA mogą się pojawiać sporadycznie tylko okresowo i w niskich mianach, najczęściej bez przeciwciał Sm.
Czynnik reumatoidalny (RF) klasy IgM (u 26 - 57%) często w wysokich mianach.
Kapilaroskopia u ponad 50% chorych wskazuje na zmiany podobne do stwierdzanych w t.u. i u części z nich współistniejące charakterystyczne zmiany dla DM.
Badania czynnościowe płuc i badania przełyku (rtg) powinny być wykonywane u każdego dziecka, u którego podejrzewa się MCTD.

Rokowanie

Rokowanie u dzieci chorych na MCTD zależy głównie od umiejscowienia i zaawansowania zmian w narządach wewnętrznych.
W początkowych doniesieniach dotyczących małej liczby dzieci podkreślano gorszą prognozę w porównaniu z dorosłymi chorymi z powodu częstszych zmian w sercu i nerkach. Późniejsze doniesienia są bardziej optymistyczne. Rokowanie u ponad 50% dzieci jest dobre, w tym 5-27% ma wieloletnią remisję, ale u ok. 30% stwierdza się aktywny, postępujący proces chorobowy. Zgony 2-11% dzieci nastąpiły po 7-15 latach choroby. Przyczyną zgonów u dorosłych chorych jest najczęściej uogólnione zapalenie naczyń, postępujące nadciśnienie płucne i zmiany w sercu. U dzieci bezpośrednią przyczyną zgonu często było zakażenie, niewydolność serca lub nerek, sporadycznie powikłania mózgowe i krwawienia z przewodu pokarmowego.

Większość żyjących dzieci chorych na MCTD prowadzi normalny tryb życia (grupa I lub II wg Steinbrockera i wsp.) z dominującymi zmianami stawowymi u ok. 20-30% z niewielkimi zaburzeniami funkcji stawów, zwłaszcza rąk, zespołem Raynauda i/lub skórnymi zmianami twardzinowymi, z częstymi ale zazwyczaj bezobjawowymi zaburzeniami typu restrykcyjnego w płucach i/lub zaburzeniami perystaltyki przełyku.

Leczenie

Mieszana choroba tkanki łącznej jest przewlekłą, często postępującą chorobą o różnorodnym, zmiennym obrazie klinicznym, dlatego też różny program terapeutyczny może być stosowany u tego samego chorego w ciągu wielu lat choroby.
Farmakoterapia uzależniona jest od aktywności, obrazu klinicznego i dynamiki procesu chorobowego.

Glikokortykosteroidy (gk) są lekiem z wyboru, zwłaszcza we wczesnych okresach choroby, gdy przeważają zmiany zapalne. Prednison (Encorton) lub prednisolon (Encorto-lon) w dawce 0,5-1 mg/kg mc./dobę, po uzyskaniu poprawy w dawce stopniowo zmniejszanej do dawki podtrzymującej ok. 5 mg/dobę.
Przy dominujących zmianach stawowych, zwłaszcza z tendencją do zmian destrukcyjnych i zniekształcających wskazane jest zastosowanie oprócz gk:
pochodnych chinoliny (chlorochina - prep. Arechin lub hydroksychlorochina - prep. Plaquenil, w dawce 5 mg/kg mc./dobę doustnie w 1 dawce wieczornej, lub przy bardziej nasilonych objawach można stosować
sulfasalazynę (w dawce 10-20 mg/kg mc./dobę), bądź
metotreksat (do 10 mg/m2 powierzchni ciała/tygodniowo, nie przekraczając dawki 15-20 mg/tyg.).
W zespole Raynauda, niezależnie od jego nasilenia powinny być stosowane
leki rozszerzające naczynia i poprawiające ukrwienie tkanek (np. pentoxifylline - prep. Polfilin tabl. 100 mg i prol. 400 mg lub inne preparaty).

Przy dominujących objawach t.r.u., PM/DM czy t.u. leczenie powinno być prowadzone jak w tych jednostkach chorobowych.
Rehabilitacja: różne formy kinezy-, fizyko- i balneoterapii powinny być prowadzone u wszystkich dzieci chorych na MCTD równolegle z farmakoterapią jako prewencja i leczenie zaburzeń funkcji stawów przy zmianach mięśniowo-stawowych i bardziej intensywne leczenie przy dominujących zmianach typu PM/DM czy t.u. Leczenie usprawniające powinno być prowadzone w specjalistycznych ośrodkach rehabilitacyjnych i sanatoryjnych (Szpitalach Uzdrowiskowych) przygotowanych merytorycznie do leczenia chorych z zapalnymi układowymi chorobami tkanki łącznej.

Wnioski

Mieszana choroba tkanki łącznej posiada charakterystyczne cechy kliniczne, serologiczne i immunogenetyczne kryteria diagnostyczne Kasukawy i wsp. są przydatne i najczęściej stosowane u dzieci serologiczny marker przeciwciało U1 RNP ma znaczenie przy rozpoznawaniu i w diagnostyce różnicowej, natomiast nie ma większego znaczenia prognostycznego typowanie alleli HLA DRB1 w zestawieniu z obrazem klinicznym, może być pomocne w diagnostyce różnicowej w grupie układowych chorób tkanki łącznej farmakoterapia i rehabilitacja powinny być prowadzone u wszystkich dzieci chorych na MCTD w specjalistycznych ośrodkach reumatologicznych/rehabilitacyjnych.

Piśmiennictwo:

Sharp GC, Irvin WS, Tan EM i wsp. Mixed connective tissue disease: An apparently distinct rheumatic disease syndrome associated with a specific extractable nuclear antigen (ENA). Am J Med 1972, 52: 148-159.
Tiddens HA, van der Net ER, de Graeff-Meeder ER i wsp. Juvenile - onset mixed connective tissue disease: Longitudinal follow-up. J Pediatrics 1993, 112: 191-197.
Mier R, Ansel B, Haal MA i wsp. Long term follow-up of children with connective tissue disease. Lupus 1996, 5: 221.
Kotajima L, Aotsuka S, Sumija M i wsp. Clinical features of patients with juvenile onset mix sed connective tissue disease: analysis of date collected in a Nationwide Collaborative Study in Japan. J Rheumatol 1996, 23: 1088-1094.
Michels H. Course of mixed connective tissue in children. Ann Med 1997, 29: 359.
Szymańska-Jagiełło W, Rutkowska-Sak L, Rostropowicz-Denisiewicz K i wsp. Mieszana choroba tkanki łącznej u dzieci. Ped Pol 1999, suppl do nr.6, 73.
Szymańska-Jagiełło W, Musiej-Nowakowska E, Płoski R i wsp. Juvenile mixed connective tissue disease (JMCTD) - clinical, genetic and serological features. Ann Rheum Dis 2002, 61, suppl 1, 145.
Burdt MA, Hoffman RW, Deutscher SL i wsp. Long-term outcome in mixed connective tissue disease. Longitudinal clinical and serologic findings. Arthritis Rheum 1999, 42: 899-909.
Amigues JM, Cantagrel A, Abbal M i wsp. Comparative study of 4 diagnosis criteria sets for mixed connective tissue disease in patients with anti - RNP antibodies. J Rheumatol 1996, 23: 2055-2062.
Combe B, Rucheton M, Graafland H i wsp. Clinical significance of anti-RNP and anti-Sm autoantibodies as determined by immunoblotting and immunoprecipitation in sera from patients with connective tissue diseases. Clin Exp Immunol 1989, 75: 18-24.

źródło
Powrót do góry
Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Robert
Moderator
Moderator


Dołączył: 02 Lut 2006
Posty: 6881
Skąd: Toruń / Warszawa

PostWysłany: Nie Wrz 03, 2006 12:33 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Bardzo dobre opracowania, a co najważniejsze - po polsku Wink Jeśli mogę coś zasugerować - odnośnie MCTD mamy oddzielny wątek (co zapewne odnotowałaś): Mieszana Choroba Tkanki Łącznej (MCTD), więc może część z drugiej części powyższego postu przesunąć tam? Albo zrobić jakieś odniesienie Confused Wprawdzie wyszukiwarka jest, ale głównym naszym celem ma być maksymalne ułatwienie Wink
Powrót do góry
Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość
nenya
SuperMOD
SuperMOD


Dołączył: 04 Lip 2004
Posty: 6875
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Nie Wrz 03, 2006 1:02 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

w tamtym wątku właściwie już jest odsyłacz do tego miejsca, ale na wszelki wypadek wkleiłam i fragment artykułu, żeby było w jednym miejscu Very Happy
dzięki.
Powrót do góry
Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Monika B
Moderator
Moderator


Dołączył: 14 Lis 2004
Posty: 17307

PostWysłany: Nie Wrz 03, 2006 8:06 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

leczenie tocznia i zapalenia wielomięsniowego nie jest tak proste jak w literaturze, własnie dzieki zapeleniu wielomieśniowym jestem stale na lekach przeciwbólowych i to tych najsilniejszych, niestety nic się nie zmienia od lat, z chwilą zmniejszenia sterdów, jest tak potworny bol mięsni że trudno to sobie wyobrazić,
przez jakiś czas dobrze działał synacten który wymieniłaś w artykule ale po 7 zastrzyku dostałam wstrząsu i nieduzo barkowało aby juz nic nie bylo potrzebne , przez te lata mialam juz 4 razy wycinek z mięsni i nadal jest tak samo, nic nie mija, a wyniki EMG są coraz gorsze, a takze przeciwciała nie spadają, więc u mnie nie ma chwilowych przerw z tym, juz lepiej jest z samym toczniem, gdzie wyniki skaczą, czasmi jednak są lepsze .
na razie nic nie można zrobic a ja jestem na fenantylu i zapowiada się podniesienie dawki,
_________________
Szczęście to jest to, czego prawdopodobnie w życiu nie osiągniemy , ale na szukanie go warto poświęcić życie . ( Marie-Henri Beyle) - Stendhal
Powrót do góry
Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum WWW.TOCZEN.PL Strona Główna -> Doniesienia Medyczne Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Strona 1 z 1

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach


Powered by PhPBB © 2001, 2002 phpBB Group